BİR YAZ SƏHƏRİ
..Son zamanlar sübh tezdən sahildə deyil, evin yanındakı dördbucaqlı meydançada yürüş edirəm. Altında yaxın binalar üçün su yığılıb, saxlanan böyük çənin üstü səhərlər gəzmək üçün münasib meydança olsa da, axşamlar uşaqların oyun meydançasına çevrilir. Meydançanın bir tərəfi yerdən çox hündürdü, o səbəbdən üç yanına dəmir tor çəkilib, bir tərəfi isə asfaltla bərabər olduğundan açıqdır.
Bəzən özümlə dən də götürürəm, ora gələn qumruları bəsləmək üçün…
Səhərin təmiz havasında yürüyürəm, düşünürəm…
“Sessizlik en önemli malzemeydi düşünce için, incelemek.. fark etmek… Fark edince işık olursun”
Səssizlikdə türk yazarı Azra Kohenden bu fikir yadıma düşdü.
Yürüyərək ətrafımı incələdim.. Yarpaqları yenicə çırtlayan iydə, gözəl açıq çəhrayı rəngli çiçəkləri olan kiçik heyva ağacı… Nədəncə belə zərif çəhrayı rəng görəndə ağlıma “quba” sözü gəlir, “quba rəngli” demək keçir içimdən.
Dəmir torun o üzündə yaşıl otların içindən boylanan sarı zəncirotu sanki üzümə güldü. Sarı ləçəklərin arasından xırda bir böcəyin uçub getdiyini fərq etdim. Bu çiçəyin ləçəkləri arasındamı gecələmişdi? Meydançanın o üzünə keçib, otların arasına səpələnmiş xırda bənövşəyi çicəkləri də sıgallasam, bəlkə qarışqalarla da məhəbbət edə bilərdik, düşündüm..
Bəzən kiçik detallar məni hələ də qopmadığım, qopmaq da istəmədiyim nağıllı dunyama aparır…
Bax, bu zəncirotular mənə Pamela Lindonun “Meri Poppins”indəki zəncirotulu qoğalları, ya da uçağan inəyi, quyruğunu ətrafına dolayıb, xumar gözləri ilə ətrafı seyr edən pişik isə mərmər pişiyi xatırladır…
…Yaxındakı eyvanda qəhvəyi jilet geymiş, qarışıq gümüşü saçlı, kim bilir, yalnızlığının acı tüstüsünü halqa-halqa havaya üfürən qadın eyvanın məhəccərinə söykənib, saymaz baxışlarını görünməyən uzaqlara dikmişdi…Bilmədim, asta mahnı sədaları eyvandanmı gəlirdi, yoxsa fikrimdə səsləndi:
“Əcəl, söylə, yalnız qalıb, sızlayan,
Bir budaqda gül nə etsin?- dər, qopar.
Sərt şaxtada donub qalan, buzlayan,
Şirin-dərin yuxu gəzir, – gəl, apar.
Doğru sandım, yanlış yapdım, neyləyim?
Sevinc umdum, qüssə tapdım, neyləyim?
Tam istədim, hissə tapdım, neyləyim?
Apar, bəlkə orda məni tam tapar.”
Qadın, əlindəki siqaretə son qullabları da vurub, siqaretin kötüyünü aşagı, eyvanın altındakı otluğa atdı və eyni saymaz, laqeyd tərzdə içəri keçdi…
Meydançanı dolanaraq, yenə ətrafıma göz gəzdirirəm..Ətrafdakı plastik su qabları, yerə atılmış, dəmir torun ora-burasına yapışmış, küləkdə yerə sürtünməkdən qaralmış salafan paketlər, rəngli çipsi və şirni kağızları… Hələ aşağıdakı tikilinin dörd dövrəsindəki zibillik… Hamısı bir ağızdan deyirdi: “Meşəyə insan gəlib”.
.. Birdən fərqinə vardım ki, meydançanın lap kənarı ilə yürüyurəm. Bəzi yerlərdə bir qədər əyilmiş bu tor olmasa müvazinətimi saxlamam qeyri-mümkündü. Halbuki, yolun lap kənarı ilə heç nəyə istinad etmədən dümdüz, həm də sürətlə yürüyüb keçirəm. Torun burda olması məndə güvən və müvazinət hissi yaradır.
Düşündum ki, bu şərti divar, beynimizdəki bəzi sərhədlərimiz kimidir. Kimlərinsə, nələrinsə varlığından yaranan bu virtual divarlar, bizdə güvən və müvazinət duygusu yaradır. Bu sərhədlərdən kənara keçəndə özümüzü azmış, bir qədər aciz hiss edə bilərik. Həmçinin, yanımızda olan, yanımızda olmasalar belə, yanımızda olduğunu hiss etdirən insanlar da beyninizdə virtual olaraq söykəndiyimiz güclü dayaqlarımızdı. Onlardan birinin yanımızdan getdiyini hiss etdikdə, o adamın getməsindən daha çox, bəlkə dayağımızı itirdiyimiz üçün müvazinətimizi itiririk, yerimizdə ləngər vururuq, üzülürük. Canımızı hara qoyacağımızı, nəyə tutunacağımızı bilmədiyimiz üçün… Tutunmağa yeni budaqlar, söykənməyə yeni dayaqlar, arxasında rahat hiss etdiyimiz, sığındığımız divarlar axtarırıq instinktiv olaraq…
Bəlkə, lazım gəldikdə, dağı dağ üstə elə özümüz qoyacağıq, amma içimizdə bir güvən olması yetər…
Düşündüm ki, bəzən rəqib sandığımız insanlar da virtual söykənəcəyimiz, stimul qaynağımız ola bilərlər, bəzən bu şəxslərin də ani yoxluğundan bir müddət boşluğa düşə bilir insan…
… Meydançaya iki qadının gəlişi, salamlaşıb, yürüşə başlamaları düşüncələrimi qırdı. Yorulduğumu fərq etdim.
Evə gəldim. Otağımın pərdələrini çəkib, qaldırdım. Sakit otağa günəş işığı doldu, içimə də şükür duyğusu. Evə gəlmək də gözəldi…
Zeynəb Cəmaləddin.
